Jedną z pierwszych umiejętności dziecka, na którą czekają rodzice jest niewątpliwie kontrola głowy. Nie ma nic bardziej stresującego i wymagającego uwagi, zwłaszcza dla osób, które rodzicami zostali po raz pierwszy, jak trzymanie głowy dziecka. Należy to robić niemalże zawsze. Najbardziej chyba podczas podnoszenia i odkładania. Celowo nie wspominam o noszeniu, ponieważ sugerowane przez fizjoterapeutów pediatrycznych zakłada „samotrzymanie się głowy” w wyniku pozycji jaka jest proponowana niemowlęciu. Kolejną wyczekiwaną umiejętnością to na pewno obroty niemowlaka. W końcu to pierwsza „mobilność” czy też jakieś „przemieszczenie się” dziecka, a nie tylko zwyczajne leżenie. Niektórzy z Was pewnie powiedzą – ale o obrotach już było. Fakt, było, ale dziś będzie trochę inaczej. Dziś o tym, co w obrotach może niepokoić i na co zwrócić uwagę podczas tej niewinnej dziecięcej umiejętności.
Kiedy się obróci?
… z pleców na brzuszek
Jest to aktywność, którą niemowlęta prezentują w okolicy 5-6 miesiąca życia. Tak więc kupa czas na wytrenowanie. Co dziecko musi potrafić zanim zaprezentuje nam jakikolwiek obrót opisałam w TYM wpisie.
… z brzuszka na plecy.
No wiadomo odbywa się później, bo w okolicach 6-7 miesiąca życia. Wiem, że za chwilę pojawią się głosy o jakoby obracających się z brzucha na plecy jednomiesięczniakach. Cóż. Dalekie jest to od obrotu i w moim odczuciu nie ma co się cieszyć, że dziecko już potrafi i „takie silne”. Z doświadczenia „obroty” te albo raczej przypadkowe utraty równowagi i wywrotki są skutkiem asymetrii oraz nieprawidłowego rozkładu napięcia mięśniowego. Także jeśli Twoje dziecko zaprezentowało obrót z brzucha na plecy we wczesnym etapie swojego rozwoju powinnaś zasięgnąć porady specjalisty.
OBROTY NIEMOWLAKA – co może niepokoić?
Uwaga głowa!
Nie bez powodu we wstępie wspomniałam o kontroli głowy. Jest to punkt obowiązkowy rozwoju każdego dziecka. Mogłabym pójść krok dalej i stwierdzić, że bez kontroli głowy nie będzie dobrego jakościowo obrotu. Bez kontroli głowy nie będzie siadu, nie będzie stania, chodzenia również.
Kontrola głowy jest umiejętnością, które dziecko powinno opanować w okolicach 3 miesiąca życia. Na pewno też pamiętasz mój wpis „kiedy dziecko zaczyna trzymać głowę”, który znajdziesz TUTAJ. Na pewno też pamiętasz o tym, że początkowe przygody z kontrolą głowy są ciężkie. Ciężkie również przez to, że głowa jest ciężka. Proporcje ciała dziecka nie działają na jego korzyść.
Każdy z nas, również dziecko (od pewnego momentu, na pewno nie od początku) dąży do tego, by głowa była najwyższym punktem ciała. Podczas obrotu też powinna nim być. Znaczy to tyle, że głowa powinna być aktywnie uniesiona ponad podłoże bez odchylania jej do tyłu.
Typowy nieprawidłowy wzorzec obrotu
Początkowe próby i obroty niemowlaka nie wyglądają za ciekawie. Często dziecko korzysta z nieprawidłowego odgięciowego wzorca, który fakt, daje mu sukces, bo przecież obróci się. Jednak jakość tego wzorca pozostawia wiele do życzenia. O czym mówię?
O pozycji jaką widzisz na zdjęciu niżej:
Jak niemowę zbiera się do takiego obrotu?
- Odgina głowę do tyłu.
- Unosi obręcz barkową.
- Wygina ciało w łuk.
- Przetacza się na brzuch.
Przypominam, że w prawidłowym wzorcu dziecko powinno przez całą drogę ruchu trzymać głowę w osi tułowia z brodą skierowaną do mostka. Ruch również zapoczątkowany jest od zgięcia tułowia (aktywacji mięśni brzucha,) a nie od odchylenia głowy w tył (wyprost głowy). W skrócie – piękny obrót prezentuje niemowlę na filmie poniżej:
Obroty tylko przez jeden bok.
Od niemowląt wymagamy, by wszystkie aktywności prezentowały na obie strony. Początkowo chociażby obrót, dalej np. siad, wstawanie, może być prezentowane tylko na jedną stronę, ale docelowo powinno być na obie. Obrót (w obu kierunkach: z brzucha na plecy i z pleców na brzuch) tylko przez jedną stronę może nam wskazywać na:
- asymetrię,
- skośną lub skręconą miednicę,
- trudności z rozkładem napięcia mięśniowego,
- trudności o podłożu ortopedycznym.
Kilku tygodniowe niemowlę obraca się z brzuszka na plecy.
Tak jak wspomniałam wyżej nie świadczy to na pewno o tym jak bardzo silne jest niemowlę i jak szybko się rozwija. Zachowania takie w większości są nieprawidłowością i są odpowiedzią na jakąś trudność dziejącą się w małym ciałku. Może być to asymetria czy nieprawidłowy rozkład napięcia mięśniowego. Kilkutygodniowe niemowlę nie ma na tyle zbudowanej kontroli motorycznej, aby świadomie obrócić się z brzuszka na plecy na tym etapie. W większości są to niekontrolowane upadki, utrata równowagi. Niemowlęta też zwykle prezentują upadek tylko na jedną stronę, ze skróceniem boku na który będą upadać. Niestety nie udało mi się znaleźć adekwatnego zdjęcia w mojej biblioteczce. Mam nadzieję, że Twoja wyobraźnia jest na tyle duża, że rozumiesz o czym piszę. 🙂
I co dalej?
Powyżej przedstawiłam 3 aspekty, na które warto zwrócić uwagę podczas rozwoju małego dziecka. Jak widzisz wiele spraw w rozwoju maluszka może wskazywać nam na pewną nieprawidłowość. Rolą rodzica jest obserwacja dziecka i reagowanie na to, co może wydawać mu się podejrzane.
No dobrze, to jak pomóc dziecku?
- Udać się na konsultację do specjalisty zajmującego się maluszkami.
- Bezwzględnie zainteresować się i wprowadzić prawidłową, wspierającą pielęgnacją zgodną z koncepcją Ndt-Bobath.
- Czekać na efekty 🙂
Nie chcesz przegapić nowych artykułów na blogu? Kliknij TUTAJ i sprawdź szczegóły. Dzięki temu będziesz na bieżąco z każdą nową treścią na blogu.